Σύμβολο και Μεταφορά στη Θεραπευτική Δημιουργική Γραφή
Το σύμβολο και η μεταφορά αποτελούν βασικά στοιχεία της ποιητικής γλώσσας, όπως και των εκφραστικών θεραπειών – θεραπειών μέσω τέχνης. Πολλές φορές, όταν ένα άτομο έχει βιώσει δύσκολες καταστάσεις και έντονο εσωτερικό πόνο, δεν είναι εύκολο να επεξεργαστεί ιδιαιτέρως οδυνηρά συναισθήματα, με τη βοήθεια ενός λόγου που υπακούει στους συμβατικούς κανόνες της γλώσσας.
Στο πλαίσιο της θεραπευτικής δημιουργικής γραφής, έχουμε τη δυνατότητα να χρησιμοποιήσουμε δημιουργικές μορφές γραπτής έκφρασης, προκειμένου να μεταφέρουμε και να επεξεργαστούμε τα δύσκολα αυτά βιώματα. Η χρήση της μεταφοράς και του συμβόλου, αφενός μεν επιτρέπει την πρόσβαση σε εσωτερικό υλικό που, σε διαφορετική περίπτωση, δε θα ήταν προσιτό, αφετέρου δίνει τη δυνατότητα στο άτομο να διαχωρίσει τον εαυτό του από αυτό και να πάρει την απόσταση που χρειάζεται, ώστε να νιώσει πιο ασφαλές και, έτσι, να μπορέσει να το διερευνήσει σε μεγαλύτερο βάθος. Το άτομο μπορεί να χρησιμοποιήσει ένα ποίημα, ένα χαρακτήρα ή μια άλλη μορφή γραπτής δημιουργικής έκφρασης για να αναπαραστήσει συμβολικά ένα πρόβλημα, ένα συναίσθημα ή μια δύσκολη κατάσταση. Με τον τρόπο αυτό δημιουργείται ένας συμβολικός δεσμός, μια γέφυρα επικοινωνίας ανάμεσα στην εσωτερική και στην εξωτερική πραγματικότητα.
Χάρη στους συμβολικούς τρόπους επικοινωνίας, το άτομο όχι μόνο βοηθιέται στο να εκφράσει ταυτόχρονα σύνθετα, πολύπλοκα και αντιφατικά συναισθήματα, τα οποία δε θα ήταν δυνατόν να περιγραφούν εύκολα μέσα από το συμβατικό λόγο, αλλά διευκολύνεται, επιπλέον, στο να τα συνθέσει και να τα ολοκληρώσει, ενσωματώνοντας έτσι τις αντιφατικές τους πλευρές.
Οι μεταφορές γενικότερα, λειτουργούν ιδιαιτέρως επικουρικά, όταν ένα άτομο έχει παγιδευτεί μέσα σε ένα συγκεκριμένο τρόπο σκέψης, αντίληψης και συμπεριφοράς. Η χρήση της μεταφοράς, δημιουργεί σημεία εισόδου σε τέτοιου είδους κλειστές καταστάσεις, η διερεύνηση των οποίων είναι δυνατόν να βοηθήσει τον συμμετέχοντα στο να απεγκλωβιστεί και να προχωρήσει στη διαδικασία της προσωπικής αλλαγής.
‘Ένας βασικός τρόπος για να διερευνήσουμε τη μεταφορά είναι να την αντιληφθούμε ως μια αισθητηριακή εικόνα. Η διερεύνηση και ο μετασχηματισμός της μεταφοράς μέσα από τη διαδικασία της δημιουργικής γραφής αποτελεί ένα πολύ δυνατό εργαλείο στο πλαίσιο της θεραπευτικής διαδικασίας. Το άτομο βοηθιέται να διερευνήσει τόσο την κατάσταση ή την ιστορία που υπάρχει «γύρω» από τη μεταφορά, όσο και τα συναισθήματα και τις εμπειρίες που συνδέονται με αυτήν. Μπορεί να του ζητηθεί να χρησιμοποιήσει όλες τις αισθήσεις του, προκειμένου ν’ αντλήσει πληροφορίες από αυτήν την «αισθητηριακή εικόνα», όπως, για παράδειγμα, τι βλέπει, τι ακούει, τι μυρίζει, τι γεύεται, ποια είναι η αίσθηση αφής που αυτή του δημιουργεί, ποια είναι η εσωτερική αίσθηση που έχει και, στη συνέχεια, να συγκροτήσει, με βάση αυτήν, φράσεις που να τη συνδέουν με τον εαυτό του και τη ζωή του. Μπορεί, επίσης, να την αλλάξει και να τη μετασχηματίσει, δημιουργώντας μια νέα μεταφορά, η οποία θα του ανοίξει νέες οπτικές, άρα και δυνατότητες, ενισχύοντας έτσι περαιτέρω τη διαδικασία της προσωπικής ανάπτυξης.
© 2016-2023 Dr Αννα Αντωνοπούλου – meta-psychology.gr