Ας μιλήσουμε για τη δημιουργικότητα
Η δημιουργικότητα θα μπορούσε απλά να οριστεί ως η ικανότητα ή η διαδικασία μέσα από την οποία μια ιδέα υλοποιείται σε ένα δημιουργικό προϊόν, το οποίο είναι αφενός μεν καινοφανές, αφετέρου δε κατάλληλο να καλύψει μια συγκεκριμένη ανάγκη. Η δημιουργικότητα, ωστόσο, είναι ένα σύνθετο και πολυδιάστατο φαινόμενο και μια συνολική ψυχική λειτουργία, που σχετίζεται με εσωτερικές διεργασίες του ατόμου και αποτελεί προϊόν συνδυασμού πολλών παραγόντων. Είναι μια ικανότητα που μας χαρακτηρίζει ως βιολογικό είδος, ενώ, τόσο η ίδια η εξέλιξη του ανθρώπου, όσο και η επιβίωσή του, είναι άρρηκτα συνδεδεμένες με τη δημιουργικότητά του. Οι σύγχρονες έρευνες μας δείχνουν ότι τα ανθρώπινα όντα είναι κατά βάση δημιουργικά και ότι η δημιουργική διαδικασία είναι μια φυσική διαδικασία ανάπτυξης και αλλαγής της ανθρώπινης ύπαρξης, η οποία στηρίζεται στις δημιουργικές δυνατότητες που έχουμε όλοι μέσα μας.
Στις Δημιουργικές-Εκφραστικές Θεραπείες υιοθετούμε την άποψη του Winnicott, σύμφωνα με την οποία, το να ζούμε δημιουργικά σημαίνει να μπορούμε να ερχόμαστε σε επαφή με το ζωντανό κομμάτι της ύπαρξής μας, που μας κάνει να νιώθουμε ότι είμαστε αληθινοί, ότι η ζωή έχει νόημα και ότι αξίζει να τη ζούμε. Επίσης, θεωρούμε ότι η ανάπτυξη της δημιουργικής πλευράς του ανθρώπου είναι καθοριστική για τη διατήρηση και την αποκατάσταση της ψυχικής του υγείας και εστιάζουμε στην πρωταρχική χρήση της δημιουργικότητας ως μιας διεργασίας προσωπικής αλλά και θεραπευτικής μεταμόρφωσης.
Στο πλαίσιο των Δημιουργικών-Εκφραστικών Θεραπειών, η εμπλοκή του ατόμου στις δημιουργικές διαδικασίες γίνεται, κατ’ αρχάς, για να το βοηθήσει να έρθει σε επαφή με την προσωπική του δημιουργικότητα και να τη βιώσει. Αυτό σημαίνει ότι το άτομο θα καταφέρει να συνδεθεί με τις ίδιες τις δυνάμεις της ζωής που υπάρχουν μέσα του, για να μπορέσει να αναπτυχθεί, να συναντηθεί με τον βαθύτερο αληθινό και ζωντανό εαυτό του και να βρει δημιουργικό νόημα στον τρόπο που βλέπει και αντιλαμβάνεται τον κόσμο γύρω του. Είναι σημαντικό ο συμμετέχων, να αρχίσει να βλέπει τον εαυτό του ως ένα δημιουργικό ον, που μπορεί να τα βγάλει πέρα με τις προκλήσεις της ζωής και ν’ αρχίσει να ενσωματώνει αυτή την αντίληψη στην εικόνα και στην αίσθηση του εαυτού του.
Μέσα από δημιουργικές μεθόδους και τεχνικές, το άτομο θα φέρει στην επιφάνεια ασυνείδητο υλικό και θα το επεξεργαστεί με τέτοιο τρόπο, ώστε να μπορέσει να διακρίνει τα «αυτονόητα» μέσα στα οποία έχει εγκλωβιστεί και τα άκαμπτα σχήματα αντίληψης, σκέψης και δράσης, που το καθηλώνουν και δημιουργούν προβλήματα στις σχέσεις του με τον εαυτό του και τους άλλους. Το επόμενο βήμα είναι η αναζήτηση εναλλακτικών λύσεων. Οι επινοημένες πραγματικότητες που μπορεί το άτομο να δημιουργήσει μέσα από δημιουργικές-εκφραστικές τεχνικές, το απελευθερώνουν από τους περιορισμούς του «εδώ και τώρα», το βοηθάνε να δει τα θέματά του μέσα από νέες οπτικές γωνίες καθώς και να διερευνήσει πλευρές τους που δεν θα είχε ποτέ τη δυνατότητα να αντιληφθεί στην καθημερινή του ζωή. Με τον τρόπο αυτόν, θα μπορέσει να δει όχι μόνο αυτό που υπάρχει, αλλά και αυτό που θα μπορούσε να υπάρξει, να διευρύνει τα όρια της στενής του πραγματικότητας και να ανακαλύψει νέους τρόπους να υπάρχει μέσα σ’ αυτήν.
© 2016-2022 Dr Αννα Αντωνοπούλου – meta-psychology.gr