ΜΕΡΟΣ Α΄
Το βιβλίο μας μορφώνει, μας παρηγορεί και εμπλουτίζει με νέες διαστάσεις την πραγματικότητά μας. Όμως το βιβλίο, και ιδιαίτερα το λογοτεχνικό, μπορεί, επίσης, να αποτελέσει ένα αποτελεσματικό μέσον για αυτογνωσία, προσωπική ανάπτυξη ή/και θεραπεία.
Όλοι μας, έχουμε νιώσει, λίγο ως πολύ, τη δύναμη που έχει το βιβλίο να επιδρά πάνω μας και να αλλάζει τον τρόπο με τον οποίο αντιλαμβανόμαστε και προσεγγίζουμε την πραγματικότητα. Πόσες φορές δεν έχουμε διαπιστώσει, τελειώνοντας την ανάγνωση, ιδιαίτερα ενός λογοτεχνικού κειμένου, πως όχι μόνο μάθαμε περισσότερα για την πολυπλοκότητα της ανθρώπινης φύσης, αλλά και ότι βρήκαμε τις λέξεις και τα «νοήματα» που ψάχναμε για να μπορέσουμε να περιγράψουμε και να κατανοήσουμε καλύτερα το τι συμβαίνει στον εαυτό μας και στη ζωή μας. Παράλληλα, η ανακάλυψη και η συνειδητοποίηση ότι και άλλοι έχουν βρεθεί σε παρόμοιες καταστάσεις και έχουν νιώσει ακριβώς όπως εμείς, μας βοηθάει να υπερβούμε την αίσθηση της μοναξιάς μας και να νιώσουμε μέλη της μεγάλης ανθρώπινης κοινότητας.
Η δύναμη που έχει το βιβλίο να επηρεάζει τις αντιλήψεις, τις σκέψεις, ακόμα και τις πράξεις των ανθρώπων και να βοηθάει στη βελτίωση της ποιότητας της ζωής τους και στη διατήρηση της συναισθηματικής τους υγείας, έχει αναγνωριστεί επιστημονικά και αξιοποιείται συστηματικά στο πλαίσιο της Βιβλιοθεραπείας.
Βιβλιοθεραπεία είναι η συνειδητή και εσκεμμένη χρήση του βιβλίου με στόχο τη διατήρηση, τη βελτίωση ή/και την αποκατάσταση της ψυχικής υγείας. Πρόκειται για μια διαδικασία δυναμικής αλληλεπίδρασης ανάμεσα στην προσωπικότητα του αναγνώστη και στο κείμενο, υπό την καθοδήγηση ενός ειδικά εκπαιδευμένου ατόμου (facilitator).
Η Βιβλιοθεραπεία επικεντρώνεται στη συναισθηματική αντίδραση του αναγνώστη σ’ αυτό που έχει αναγνωσθεί και στηρίζεται στο γεγονός ότι η ανάγνωση, από μόνη της, είναι μια δημιουργική διαδικασία. Ο αναγνώστης, πέρα από το νόημα που έχει δώσει στο κείμενό του ο συγγραφέας, δημιουργεί το προσωπικό του νόημα γι’ αυτό, μεταφέροντας και προβάλλοντας, ως ένα βαθμό, τα συναισθήματα και τις εμπειρίες του. Όταν διαβάζουμε ένα κείμενο, ουσιαστικά το αναδημιουργούμε, «μεταφράζοντάς» το στη δική μας γλώσσα. Αυτή η προσωπική ερμηνεία του κειμένου, ο τρόπος με τον οποίο το κείμενο μπορεί να μας «μιλήσει», μας δίνει τη δυνατότητα να χρησιμοποιήσουμε τη λογοτεχνία ως εφαλτήριο, προκειμένου να εκφράσουμε δικές μας σκέψεις και συναισθήματα, να διερευνήσουμε προσωπικά θέματα και να βρούμε νέους τρόπους για να αντιμετωπίσουμε τα προβλήματα που μας απασχολούν.
Στο ευρύτερο πεδίο της Βιβλιοθεραπείας υπάρχουν διαφορετικές προσεγγίσεις και σημαντικές διαφοροποιήσεις, σε σχέση με τη μέθοδο που χρησιμοποιείται, τον πληθυσμό στον οποίο απευθύνεται και τον βαθμό στον οποίο εμπλέκεται ο ειδικός στη βιβλιοθεραπευτική διαδικασία.
Σε επόμενα άρθρα, θα γνωρίσουμε περισσότερο το επιστημονικό πεδίο της Βιβλιοθεραπείας, κάνοντας μια σύντομη αναφορά στους πιο σημαντικούς σταθμούς της εξέλιξής της(2) και περιγράφοντας τα σημαντικότερα είδη Βιβλιοθεραπείας που υπάρχουν σήμερα δηλαδή την Αναγνωστική Βιβλιοθεραπεία(3), τη Διαδραστική Βιβλιοθεραπεία(4), την Αναπτυξιακή ή Προληπτική Βιβλιοθεραπεία(5) και την Κλινική Βιβλιοθεραπεία(6).
© 2016-2024 Dr Αννα Αντωνοπούλου – meta-psychology.gr